Bir Ahım Var Ve Birde İmanım

|

منده صغار ايكى جهان من بو جهانه صغمازام 

گوهر لامکان منم كون و مکانه صغمازام 

Mende sığar iki cahan, men bu cahâna sığmazam 

Gövher-i lâ-mekân menem, kövn ü mekâna sığmazam

Both worlds can fit within me, but in this world I cannot fit 

I am the placeless essence, but into existence I cannot fit 

.

گوردم اول آيى و بيرام ايلدم 

شول ميه بو گوزلرى جام ايلدم 

حجّه واردم ازم احرام ايلدم 

فا و ضاد لام حق نام ايلدم 

Gördüm ol ayı vü bayram eyledim 

Şol meye bu gözleri câm eyledim 

Hecce vardım ezm-i ehrâm eyledim 

Fâ vü zâd-ı lâm-i Heqq nâm eyledim 

Seeing that moon I rejoiced 

I made of my eyes a cup for its wine 

I went on Hajj in pilgrim's garb 

I called Fâ, Zâd, and Lâm by the name "Truth" 

.

اوزكى مندن نهان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل 

گوزلرم ياشڭ روان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل 

برك نسرین اوزره مسکين زلفكى سن طاغدوب 

عاشقى بى خانمان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل 

Üzünü menden nihân etmek dilersen, etmegil 

Gözlerim yaşın revân etmek dilersen, etmegil 

Berq-i nesrin üzre miskin zülfünü sen dağıdıb 

Âşiqi bîxânimân etmek dilersen, etmegil 

Should you want to veil your face from me, oh please do not! 

Should you want to make my tears flow, oh please do not! 

Should you want to lay your hair of musk atop the rose 

And leave your lover destitute, oh please do not!

 

منده صغار ايكى جهان من بو جهانه صغمازام

گوهر لامکان منم كون و مکانه صغمازام

Mende sığar iki cahan, men bu cahâna sığmazam

Gövher-i lâ-mekân menem, kövn ü mekâna sığmazam

Both worlds can fit within me, but in this world I cannot fit

I am the placeless essence, but into existence I cannot fit

.

گوردم اول آيى و بيرام ايلدم

شول ميه بو گوزلرى جام ايلدم

حجّه واردم ازم احرام ايلدم

فا و ضاد لام حق نام ايلدم

Gördüm ol ayı vü bayram eyledim

Şol meye bu gözleri câm eyledim

Hecce vardım ezm-i ehrâm eyledim

Fâ vü zâd-ı lâm-i Heqq nâm eyledim

Seeing that moon I rejoiced

I made of my eyes a cup for its wine

I went on Hajj in pilgrim's garb

I called Fâ, Zâd, and Lâm by the name "Truth"

.

اوزكى مندن نهان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل

گوزلرم ياشڭ روان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل

برك نسرین اوزره مسکين زلفكى سن طاغدوب

عاشقى بى خانمان ايتمك ديلرسه ڭ ايتمه غل

Üzünü menden nihân etmek dilersen, etmegil

Gözlerim yaşın revân etmek dilersen, etmegil

Berq-i nesrin üzre miskin zülfünü sen dağıdıb

Âşiqi bîxânimân etmek dilersen, etmegil

Should you want to veil your face from me, oh please do not!

Should you want to make my tears flow, oh please do not!

Should you want to lay your hair of musk atop the rose

And leave your lover destitute, oh please do not!

İran kültür havzasında yér alan, İranî kökenli olan, Ehl-i Hak ya da Yaresanîti dénen bir yol vardır. Doğu Anadolu'daki Kürt-Zaza Alevîliği dénen dal, bu yola aittir. Bu yoluñ bir diğer dalı da Ezidîlik'tir, tümü İranî-Mecûsî (Zerdüştî) bir kökene dayanır.

İki, Arap Alevîliği dénen Nusayrîlik de ayrı bir yoldur. Nasrânî yâni Hristiyanlıktan kök alır, bir tür Hristiyanlık-İslam bileşimidir dénebilir belki.

Üç, çoğunluğu Oğuz, Türkmen kökenli kişilerden oluşan, kökeni Orta Asya'ya dayanan Kızılbaşlık. Benim kökenim bu kısımdan. Bugün hâlâ Orta Asya'da Kızılbaşlar vardır (bu adı kullanırlar). Yöreye göre inançlarda ve ritüellerde kimi değişiklikler gözükebilmektedir (Afganistan-Türkmenistan hattından => Balkanlara dek uzanan oldukça geñiş bir coğrafyada bu oldukça doğaldır).

Bu yol, Asyatik ögeler taşır, kökeninde eski Teñricilikten ve şamanizmden gelen damar güçlüdür. Örneğin semah adıyla bilinen ritüel, eski şamanların "Turna Dansı"dır, çünkü turna şamanizmde ve eski Türk kültüründe kutsal bir kuştur. Kopuz > bağlama önemlidir, hatta kopuzuñ > bağlamanıñ sapına saçak/püskül takılır ki bu oldukça eski ve köklü bir şaman simgesidir. Şamanlar da "manyak" adı vérilen giysilerine bu şekilde saçaklar, çaputlar bağlarlar, bu saçaklarıñ/püskülleriñ kötü ruhları kovduğuna inanılırdı şamanlarca. Şamanlar bu tür saçakları "tüngür" dénen davullarına da asarlar. Bu "saçaklı kopuz" geleneği Şamanist Moğollarda bile hâlâ sürmektedir, örnek olarak bir Moğol destancısı videosu paylaşayım, saçaklı kopuzunuñ bizimkine oldukça beñzediğini göreceksiñiz.

 

Benzer Yazılar